Documentatiecentrum

Blind en slechtziend

Veel dingen doe je zonder erbij na te denken. Zoals even snel naar een vriendje fietsen of plaatjes van popsterren ruilen met je vriendin. Tenminste, als je goed kunt zien. Voor blinde en slechtziende kinderen zijn de meest normale dingen al lastig. Je moet iemand meevragen als je naar je vriendje wilt. Of je moet de weg ernaar toe eerst heel vaak oefenen. Veel dingen moet je ook goed organiseren en onthouden. Zoals hoe de kleren in je kast hangen en waar alles in huis is opgeborgen.

Vaak zit je op een speciale school, met hoogstens tien kinderen in een groep. Je leert er vanaf je zesde typen (zeg: tiepen) en braille (zeg: brajje) lezen. Alle lesboeken zijn er in braille. Om te weten wat er staat, laat je je vingers razendsnel over de bobbeltjes in het papier glijden.

Oefenen om zelfstandig te zijn

Op een school voor blinden en slechtzienden heb je extra lessen in gym, zwemmen en verkeer. Je moet veel oefenen om te weten hoe je je moet bewegen in allerlei situaties. Ook heb je het vak oriëntatie en mobiliteit. Je gaat dan met een leerkracht naar buiten. Zo leer je hoe de omgeving 'eruitziet', hoe je ergens kunt komen en bijvoorbeeld hoe je boodschappen doet. Ook leer je stoklopen. Dat is lopen met een speciale witte stok voor blinden en slechtzienden. Met die stok geef je lichte tikjes op de grond voor je en om je heen. De stok is je voeten steeds een stukje vooruit. Zo kun je horen of je midden op de stoep loopt of vlak bij de stoeprand. En of er een vuilnisbak staat of een fietsenrek. Voordat je dingen alleen kunt doen, moet je alles oefenen. De weg in huis, de weg naar de buurvrouw, de afwas doen, brood smeren, een glas frisdrank inschenken, een appel schillen, noem maar op.

Je stok is als een soort voelspriet. Je voelt of je op asfalt loopt of op de stoep.

Ook kinderen met een visuele beperking werken met computers. Maar als je niet of niet goed ziet, kun je de tekst op het beeldscherm niet lezen. Slechtziende kinderen werken veel met een beeldscherm-loep, een soort vergrootglas voor het scherm. Een andere oplossing is een computer met een spraakfunctie. Een computerstem leest dan de tekst voor. Handig voor e-mailtjes en internetsites. Wil je een tekst printen, dan doe je dat met een brailleprinter. Op school gebruiken alle kinderen een laptop (zeg: leptop). Als je wilt weten of je een taalles goed hebt getypt, voel je dat op de leesregel. Dat toestel staat voor het toetsenbord en geeft de tekst op het scherm meteen weer in brailletekens.

Braille is al tweehonderd jaar geleden uitgevonden. Het is zo'n goed systeem dat het nog steeds over de hele wereld wordt gebruikt. Brailleboeken kun je lenen bij speciale bibliotheken. En heb je even geen zin in zo'n dik brailleboek? Dan kun je cassettebanden met ingesproken boeken en tijdschriften lenen om lekker ontspannen naar te luisteren.

Ook als je blind of slechtziend bent, wil je zo zelfstandig mogelijk zijn. Het is niet leuk om altijd hulp te vragen. Vanaf je achttiende kun je een geleidehond aanvragen. Zo'n hond krijgt vanaf de puppyleeftijd een speciale opvoeding. Eerst in een gezin en later van een instructeur. Tijdens die trainingsperiode leert de hond allerlei commando's, zoals 'links', 'rechts' en 'zoek de deur'. Als de geleidehond naar zijn nieuwe baas gaat, luistert hij uitstekend. Hij leidt zijn baas door het verkeer langs routes die van tevoren geoefend zijn. Want baas en hond moeten iedere route die ze willen lopen eerst oefenen met de instructeur. Ze kunnen dus nooit zomaar even een uitstapje maken.

De geleidehond wacht bij elke stoeprand, loopt om obstakels heen, zoekt zebrapaden en bushaltes.

Details en informatie

  • Titel: Blind en slechtziend
  • Auteur(s): Josée Gruwel
  • Nummer: IC160
  • Niveau: 4
  • Siso: J 463.1
123movies