Parasieten

Houd jij van de natuur? Pas maar op, de natuur houdt ook van jou! Muggen, luizen en teken drinken je bloed. Spoelwormpjes en lintwormen eten lekker mee in jouw darmen. Het zijn parasieten. Echt gevaarlijk zijn deze dieren niet. Ze leven niet alleen op of in mensen. Ook op dieren en planten leven parasieten. Sommige parasieten ken je. Je bent vast wel eens lastiggevallen door een mug of een teek. Op de plaats waar hij bloed uit je lichaam heeft gezogen, ontstaat een jeukende bult. Jij bent voor een mug en een teek hun gastheer. Zonder gastheer gaat een parasiet dood.

De meest akelige parasieten leven ín het lichaam van mensen. Sommige zwemmen in je plasgaatje naar binnen en bijten zich daar vast. Andere laten je lichaam opzwellen tot monsterlijke afmetingen of nestelen zich in je hersenen. Deze parasieten komen in Nederland gelukkig niet voor.

De bekendste parasiet is waarschijnlijk de mug.

Mensen en dieren

Het leven van een parasiet zit vaak ingewikkeld in elkaar. Soms leeft een parasiet in het ene dier en moeten zijn eitjes door een ander dier worden opgelikt. Zo is het bijvoorbeeld bij de lintworm, die in de darmen van mensen leeft. Zijn eitjes gaan met de poep mee naar buiten. Als een varken daarvan eet, komen de eitjes in zijn lichaam. Uit de eitjes komen lintwormpjes die in zijn vlees kruipen. Als mensen dan rauw varkensvlees eten, komen de lintwormpjes vervolgens in hun darmen terecht. Lintwormen zijn niet echt gevaarlijk, maar wel lastig. Kinderen hebben vaak last van spoelwormen en aarsmaden. Dat zijn kleine witte wormpjes die wel eens met de poep naar buiten komen.

Parasieten veroorzaken allerlei ziektes bij mensen, zoals malaria. De malaria-parasiet kun je met het blote oog niet zien. Hij leeft in het bloed van mensen. Als een malaria-mug iemand met malaria steekt, krijgt de mug de malaria-parasiet in zijn lichaam. De mug wordt daar zelf niet ziek van. Maar als de mug daarna iemand steekt die gezond is, worden enkele malaria-parasieten overgebracht. Het slachtoffer krijgt binnen tien dagen na de besmetting afwisselend koorts en koude rillingen. In ernstige gevallen raakt de patiënt buiten bewustzijn en kan hij sterven.

Trucs

Sluipwespen zijn ook parasieten. Ze leggen hun eitjes vooral in andere insecten. De larven die uit de eitjes komen, eten hun gastheer van binnen op. De gastheer gaat altijd dood. Tuinders gebruiken sluipwespen om schadelijke insecten te bestrijden.

Sluipwespen leggen hun eitjes in een rups of ander insect.

Parasieten gebruiken allerlei trucs om aan een gastheer te komen. Een teek wacht wekenlang op een takje in het bos. Als hij de zweetgeur van bijvoorbeeld mensen of honden ruikt, laat hij zich op hen vallen. In Afrika leeft de medinaworm als larve in een watervlo. Als mensen uit een rivier of waterplas drinken, krijgen ze de larven in hun lichaam. In Nederland komt een schimmel voor die op vliegen leeft. De schimmel zorgt ervoor dat de vlieg sterft. Op het moment van sterven klapt de vlieg haar vleugels open. Mannetjesvliegen proberen dan met haar te paren. Zo krijgen zij de schimmel op hun buik en zo kan de schimmel zich verspreiden. Er zijn ook planten die zich als parasiet gedragen. Ze zuigen met hun wortels voedsel uit andere planten. De bekendste parasiet is de maretak. Hij groeit hoog in bomen en komt in Zuid-Limburg voor.

De maretak groeit hoog in bomen.