Documentatiecentrum

Walvissen (Junior)

Weet jij wat het grootste dier op aarde is? Het is de walvis, en om precies te zijn de blauwe vinvis. Hij kan ruim dertig meter lang worden. Dat is van kop tot staart zo lang als een flat van tien verdiepingen hoog is. Zijn hart is zo groot als een kleine auto. Een walvis lijkt op een vis. Maar een walvis heeft longen, en een vis kieuwen. En een walvis is een zoogdier, en een vis niet. Een vis legt eitjes. Bij een walvis komen de jongen uit de buik van de moeder. Het jong drinkt ook melk bij de moeder. Er bestaan meer dan tachtig soorten walvissen. De zwart-witte orka ken je vast. En de tuimelaar, dat is een dolfijn, die ook weer een soort walvis is.


© Corbis/HH, Amsterdam

Een walvis moet boven water komen om adem te halen. De lucht die hij uitademt, komt als een fontein naar buiten.

Leefgebied

Walvissen zwemmen in elke grote zee op aarde. Sommige soorten blijven het liefst in warm water. Andere soorten houden meer van koud water. In de Noordzee vlak bij Nederland komen ook walvissen voor. Bijvoorbeeld de dwergvinvis, de gewone dolfijn en de bruinvis. En soms zwemmen de potvis, de beluga en de bultrug er rond. Walvissen zijn sociale dieren. Ze leven graag in een groep of kudde bij elkaar. Het zijn ook intelligente dieren. Je kunt ze iets leren. Walvissen maken geluiden onder water. Zo ‘praten’ ze met elkaar. Het zijn klik-, fluit- en piepgeluiden. We weten nog niet precies wat die geluiden betekenen.
Het is moeilijk om onder water iets te zien. Tandwalvissen kunnen onder water toch dingen herkennen. Dat doen ze met sonar. De walvis maakt een hoog piepgeluid met het bovenste deel van zijn kop. Dat geluid botst ergens tegenaan en wordt weerkaatst. Het geluid komt dus terug bij de walvis. Het is zoiets als een echo.


© Inge van Noortwijk, Wijk bij Duurstede

Met sonar verkent deze dolfijn de omgeving onder water.

Het walvisjong

Wanneer kan een walvisvrouwtje een jong krijgen? Dat is per soort verschillend. Een bruinvisvrouwtje kan zwanger worden als ze vier jaar is. Bij een blauwe vinvis is dat tien jaar. De meeste walvissen vrijen met de buiken tegen elkaar. Dat duurt maar een paar tellen. Een walvisvrouwtje is ongeveer een jaar zwanger. Grote soorten zijn langer zwanger dan kleine. Per keer krijgt een walvis één jong. Een walvisjong noem je een kalf. En het mannetje heet stier, en het vrouwtje koe. Net als bij runderen dus. Het kalfje blijft lang bij de moeder. In het eerste jaar drinkt het kalf melk bij de moeder. Het kalf van een grote walvis drinkt op één dag wel vijfhonderd liter melk!

Bedreigd

Vroeger jaagde men op walvissen. Ze werden gedood voor hun traan. Dat is olie die overblijft na het koken van het walvisspek. Die olie gebruikten mensen in lampen, kaarsen en zeep. Ook Nederlanders jaagden op walvissen. Dat stopte pas in 1964. Niet alleen door de jacht zijn veel walvissen gedood. Soms raken walvissen verstrikt in visnetten. Of ze komen om door milieuvervuiling. In de zee zitten veel giftige stoffen die walvissen via hun voedsel binnen krijgen.

Dit is een samenvatting van Junior-Informatieboekje 334 Walvissen.

Details en informatie

  • Titel: Walvissen (Junior)
  • Auteur(s): Richard Backers
  • Nummer: 334
  • Niveau: 1
  • Siso: J 598
123movies