Documentatiecentrum

Energie

Zonder energie kunnen we tegenwoordig niet meer zo veel. Geen lamp zou branden, geen computer zou werken en geen motor zou draaien. De mens zou zonder energie niks kunnen beginnen. Zonder energie zou je de hele dag in bed blijven liggen. Ook de dieren en planten in de natuur gebruiken energie. Waar komt die energie vandaan? De bron van alle energie op aarde is de zon. Planten halen energie uit zonlicht. Het zonlicht zorgt ervoor dat planten in hun bladeren suiker maken. Die suiker is weer een belangrijke voedselbron voor mensen en dieren. Een auto rijdt eigenlijk op zonlicht van heel lang geleden. Miljoenen jaren geleden scheen de zon ook. Daardoor groeiden er planten. Die planten kwamen in de aardbodem terecht. Daar zijn ze heel langzaam veranderd in steenkool, aardolie of aardgas. Wij halen deze brandstoffen nu uit de grond om ze te gebruiken als energiebron.

Sommige elektriciteitscentrales maken stroom met behulp van waterkracht. De kracht van het water zorgt er dan voor dat de dynamo's gaan draaien.

Beweging, licht en warmte

Steenkool, aardolie en aardgas noemen we fossiele brandstoffen. Hoe gebruiken we deze brandstoffen als energiebron? Door auto te rijden, bijvoorbeeld. Auto's rijden op benzine. Dat is van aardolie gemaakt. De benzine verbrandt in de motor. Daardoor gaat de motor draaien en kan de auto rijden. Meestal maakt de energie een langere omweg. De lampen in huis branden op elektriciteit, ook wel stroom genoemd. Je krijgt stroom uit het stopcontact. Alle stopcontacten zijn via grote kabels verbonden met een elektriciteitscentrale. Daar wordt de stroom gemaakt. Er wordt steenkool of aardolie verbrand. Door de warmte wordt een grote hoeveelheid water gekookt. Er ontstaat stoom die onder hoge druk staat. Door deze druk gaan grote dynamo's draaien. Daardoor ontstaat elektriciteit. De dynamo op je fiets werkt eigenlijk hetzelfde. Door de druk van de ronddraaiende band gaat je fietslamp branden.

Op een boorplatform wordt aardolie uit de zeebodem gehaald.

Je ziet dat energie steeds van vorm verandert. De dynamo in de elektriciteitscentrale zet warmte-energie om in bewegingsenergie. Die bewegingsenergie wordt omgezet in elektriciteit. Deze elektriciteit wordt bij jou thuis weer omgezet in een ander soort energie. In warmte, als je de elektrische kookplaat gebruikt. In licht, als je het knopje van de schemerlamp omdraait. Of in geluid, als je de radio aanzet.
Ook in jouw lichaam verandert energie van vorm. In het voedsel dat we eten zit energie. Ons lichaam zorgt ervoor dat we deze energie kunnen gebruiken. Om te groeien, te spelen, te rennen. De energie die je niet gebruikt, slaat je lichaam op als vet. Beweeg je te weinig, dan word je dik. Eet je te weinig, dan heb je een tekort aan energie en voel je je moe.

De voorraad fossiele brandstoffen is niet oneindig. Daarom zoeken mensen naar andere energiebronnen. Wind is daar één van. Op veel plaatsen in ons land zijn windmolens neergezet. In elke windmolen zit een windturbine. Dat is een grote dynamo die in beweging wordt gebracht door de wind. De energie die hierdoor ontstaat, is een voorbeeld van schone energie. Er zijn immers geen afvalstoffen, zoals rook bij de verbranding van fossiele brandstoffen.
Met zonnecollectoren kun je ook energie maken zonder afval. Dit wordt daarom ook wel schone energie genoemd. Een zonnecollector is een groot bord dat zonlicht verzamelt. Vaak wordt zonlicht gebruikt voor het verwarmen van water.

Details en informatie

  • Titel: Energie
  • Auteur(s): William van den Akker
  • Nummer: ic038
  • Niveau: 3
  • Siso: J 644

Audio luisteren

123movies