Documentatiecentrum

Horen

Met je oren kun je horen. Van de zachtste zucht tot de hardste herrie: alle geluiden vang je met je oren op. We horen ook uit welke richting het geluid komt. Dat kan alleen omdat we twee oren hebben. Met één oor lukt dat niet. Je oren gebruik je de hele dag. Horen is een van de vijf zintuigen. Andere zintuigen zijn: proeven, ruiken, zien en voelen. De zintuigen zorgen ervoor dat je contact hebt met de wereld om je heen. Soms werkt één van de zintuigen niet goed. Dan gaan andere zintuigen beter hun best doen.

Er kan wel eens iets misgaan met het gehoor. Sommige kinderen worden doof geboren.

Oren

Om geluiden goed op te kunnen vangen, zitten er oorschelpen aan je hoofd. Dat zijn de delen van oren die je kunt zien. Oorschelpen zijn bij iedereen anders gevormd. Maar ze hebben allemaal ribbels en randjes. Die zorgen ervoor dat geluiden je oor ingaan. Dan komen ze eerst het trommelvlies tegen, een stuk strakgespannen weefsel zo groot als je nagel. Geluiden brengen het trommelvlies aan het trillen. Achter het trommelvlies zitten het middenoor en het binnenoor. Dat zijn delen van het oor die je niet kunt zien. Ze zitten achter de sterke botten van je schedel. Die beschermen het binnenste gedeelte van je oor. Dat moet ook, want de buisjes en de botjes in je oor zijn klein en erg kwetsbaar.


De binnenkant van een oor.

Geluid kun je meten in decibellen (dB). Je oren kunnen geluiden aan tot 80 dB. Een stofzuiger maakt 60 dB. Uit luidsprekers in een disco kan wel 110 dB komen. Als je uit de disco komt, hoor je nog lang een piep of ruis. Dat is eigenlijk een waarschuwing: je oren kregen te veel lawaai binnen. Sommige mensen werken in een omgeving waar veel lawaai is. Bijvoorbeeld in een fabriek met machines. In Nederland is het verplicht om dan gehoorbeschermers te dragen. Er zijn speciale oordoppen die in je oor passen. Ze sluiten de gehoorgang niet helemaal af. Een filter in de dopjes laat alleen bepaalde geluiden door. Daardoor kunnen mensen in de fabriek het lawaai van machines niet horen, maar elkaar wel.

Van te veel lawaai kun je doof worden. Lawaai zorgt ervoor dat de haarcellen in je oren verslijten. Geluid veroorzaakt trillingen in de lucht. Haarcellen kunnen die trillingen voelen en geven ze door aan de hersenen. Je hersenen herkennen de signalen als een geluid. Als de haarcellen in een oor beschadigd zijn, werkt dat systeem niet meer. Oude mensen horen vaak minder goed. Dat kan komen doordat de haarcellen door ouderdom zijn versleten. Daar is niets tegen te doen. Ouderen die doof zijn omdat ze een probleem aan het middenoor hebben, kunnen een hoortoestel of gehoorapparaat nemen. Daar zit een microfoontje in dat het geluid versterkt.

Details en informatie

  • Titel: Horen
  • Auteur(s): Marjon Sarneel
  • Nummer: JC150
  • Niveau: 1
  • Siso: J 415.2
123movies