Scheepswrakken

Op de bodem van zeeën en oceanen liggen waarschijnlijk zo'n 3 miljoen scheepswrakken. De lading kan uit van alles en nog wat bestaan. De schepen hadden goud, zilver en allerlei voorwerpen aan boord. Soms is een schip lang geleden vergaan. Dan kun je van de lading veel te weten komen over de manier waarop mensen toen leefden. Een schip kan zinken. Door een storm bijvoorbeeld. Of door vast te lopen op een zandbank. Dat is een berg zand op de bodem van de zee. Een schip kan ook tegen een ijsberg of een rots varen. In de oorlog werden veel schepen door torpedo's tot zinken gebracht. Een torpedo is een raket die onder water wordt afgeschoten.

In de IJsselmeer-polder zijn veel scheepswrakken gevonden. Dat komt doordat op die plek vroeger de Zuiderzee was.

Scheepswrakken vinden

Mensen vinden het spannend om naar een scheepswrak te duiken. Ze hopen natuurlijk dat ze een schat vinden. Het is niet makkelijk om een scheepswrak te vinden. Het wrak en de lading liggen vaak onder een laag zand. Je mag trouwens niets uit een wrak halen dat vijftig jaar of ouder is. Je mag alleen naar wrakken duiken als het je beroep is. In Nederland werken zo'n vierhonderd beroepsduikers. Een scheeps-archeoloog onderzoekt oude scheepswrakken en hun lading. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Lelystad heeft beroepsduikers en scheepsarcheologen in dienst. Bij het RCE onderzoeken ze alles wat met gezonken schepen te maken heeft.

Een duikboot met een camera aan boord maakte foto's van het wrak van de Titanic.

Het gebeurt niet heel vaak dat een scheepswrak wordt opgetakeld. Een wrak valt snel uit elkaar. Het ligt ook vaak diep of het is te zwaar. Maar heel soms lukt het toch. Dan krijgt het opgetakelde wrak een speciale behandeling. In hout zit de stof cellulose. Die zorgt ervoor dat het hout stevig is. Bij hout dat jaren onder water heeft gelegen, is de cellulose verdwenen. In plaats daarvan is water gekomen. Het wrak moet eerst ook boven water nat worden gehouden. Dan wordt het in een grote bak met een speciale vloeistof gelegd. Dat is een soort was, die warm wordt gemaakt en in het hout trekt. Zo wordt het hout weer stevig.

Een wereldberoemd scheepswrak is de Titanic. Dat schip botste in 1912 tegen een ijsberg en zonk. In 1985 werd het wrak ontdekt. Het lag op meer dan drie kilometer diepte op de bodem van de Atlantische Oceaan. Een ander bekend wrak is dat van het Nederlandse schip Amsterdam. Het was eigendom van de Verenigde Oost-Indische Compagni (VOC). De Amsterdam zonk in 1749 voor de kust van Engeland. Het opgraven zou heel veel geld kosten. Daarom is de Amsterdam nagebouwd. Die replica was klaar in 1990. Het is te zien bij het Scheepvaart-museum in Amsterdam. Bij het wrakkenmuseum op Terschelling kun je ook voorwerpen uit scheepswrakken zien.