Sinterklaas

'Daar wordt aan de deur geklopt. Wie zal dat zijn?' Als het november of december is, hoef je niet lang te raden. Dat zullen Sinterklaas en Zwarte Piet wel zijn. Ze brengen feest in ons land. Ze brengen taaitaai, speculaas, liedjes en cadeautjes. Samen komen ze op de stoomboot uit Spanje... Is dat zo? Nee, Sinterklaas is zelfs nog nooit in Spanje geweest! Het verhaal van Sinterklaas begint in Lycië, in het zuiden van wat nu Turkije is. Dat gebied was vroeger katholiek. De mensen geloofden in God en in Jezus. En in heiligen. Dat zijn mensen die goede dingen hebben gedaan en door de kerk heilig werden verklaard. In het jaar 270 werd Nicolaas in Lycië geboren. Nicolaas was een zeer goed mens die veel voor andere mensen deed. Na zijn dood werd hij daarom heilig verklaard. Zijn naam werd toen Sint-Nicolaas. Later veranderde dit in Sinterklaas.

'Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan.' Dat is dus niet waar. Nederland heeft wel vaak met Spanje te maken gehad in de geschiedenis. Misschien is dat idee daarom ontstaan.

Een heilige

De heilige Sint-Nicolaas werd na zijn dood begraven in een sarcofaag. Dat is een stenen graf boven de grond. Volgens een oud verhaal druppelde uit dit graf wonderolie. Blinden die het op hun ogen smeerden, konden weer zien. Kreupelen konden weer lopen. Omdat de olie genezend was, werd Sint-Nicolaas de patroonheilige van de apothekers. Een patroonheilige is iemand die een bepaalde groep mensen beschermt.
In 1071 veroverden Turkse moslims het land waar Nicolaas begraven lag. De moslims hadden een ander geloof en leefden anders dan de katholieken. Daarom werden de botten van Sint-Nicolaas naar het katholieke Italië gehaald. Ook daar ontstonden nieuwe verhalen over de heilige. Na een tijd was hij iemand geworden die alles wist en kon. Hij was een held in de katholieke landen van Europa. Om hem te eren, hielden de mensen Sint-Nicolaasmarkten. Je kon er pepernoten kopen en taaitaai. En speculaas waarop de heilige Nicolaas stond afgebeeld. Vanaf de zestiende eeuw (1500-1600) vierden de mensen het sinterklaasfeest thuis met de kinderen. Een tijdlang probeerden de protestanten dit nog te verbieden. Protestanten geloven ook in God en Jezus, maar niet in heiligen. Er mochten geen speculaaspoppen meer worden verkocht. Maar de meeste Nederlanders trokken zich er niets van aan.

De heilige bisschop Nicolaas.

Sommige mannen deden hun best om op Sint-Nicolaas te lijken. Ze deden een baard om en zetten een mijter op hun hoofd. Zo konden de mensen Sinterklaas thuis ontvangen. Het is een gewoonte geworden dat mensen zich als Sinterklaas verkleden. We noemen dat een traditie. Het werd ook traditie om pakjesavond te vieren op de sterfdag van Sint-Nicolaas. Hij stierf op 6 december, maar in die tijd begon elke nieuwe dag al om zes uur 's avonds. Vandaar dat wij het op 5 december vieren.

Waarom rijdt Sinterklaas op een schimmel? En waarom zetten kinderen hun schoen bij de schoorsteen? Dat heeft te maken met verhalen uit de tijd van de Germanen. Die leefden vroeger in Nederland. Wodan was de Germaanse god van wind en storm. Hij reed door de lucht op een wit paard. Kinderen legden stro neer voor het paard. Je begrijpt het al. De verhalen van Sinterklaas en Wodan zijn vermengd geraakt. En Piet? Is hij slecht of juist heel lief? Waarom is hij zwart? Omdat Wodans knecht zwart zag van roet uit de schoorsteen? Omdat mensen vroeger vaak een zwarte bediende hadden? Of nergens om? Sommige raadsels worden nooit opgelost.